De Humanities – een bedreigde soort ?

Sinds enige jaren troepen onweerswolken samen boven de menswetenschappen. Althans dat is de analyse van tal van klokkenluiders in zowel de VS als Europa. De humanities worden in hun bestaan bedreigd. Deze bedreiging komt van twee zijden. Aan de ene kant is er de besparingswoede in het hoger onderwijs. Een van de richtinggevende ideeën daarbij is dat de humanities een luxe zijn waar we het in crisistijden best een tijdje zonder kunnen. Anderzijds is er ook de toenemende tendens om de universiteit als een bedrijf te zien, met input, output, targets, kwantitatieve en objectiverende criteria die gebruikt moeten worden om efficiëntie te meten. Ook hier zijn de humanities het grootste slachtoffer.

Deze tendensen tot negatieve bejegening van de humanities worden ongetwijfeld bespoedigd door de Bologna-doelstellingen en de ermee gepaard gaande evaluatitis in het (hoger) onderwijs, geschoeid op de leest van onze huidige neoliberale ideologie. Deze laatste gaat nu ook de academie, die eertijds bekend stond als intellectuele vrijhaven bij uitstek, meer en meer reguleren en aan bureaucratische banden leggen.

De bedoeling van dit themanummer is een kritische reflectie te geven bij en een antwoord te bieden op het bedreigde statuut van de humanities. Het is niet de bedoeling om defensief te denken, maar om deze crisissituatie aan te grijpen om onszelf essentiële vragen te stellen in verband met het maatschappelijk belang van de huma- nities. Hebben ze een instrumentele of een intrinsieke waarde? Zijn ze de hoeders van ons cultureel erfgoed, of hebben ze een actieve(re) rol te spelen?